Vijand
Nu onze
leiders roepen dat we ons moeten voorbereiden op oorlog en men massaal in een
bewapeningsroes verkeert, rijst bij mij de vraag, wie nu mijn echte vijand is.
Zijn de
soldaten van een vijandelijk leger mijn vijand? De meeste mensen zullen
volmondig met ja antwoorden. Ik twijfel. Natuurlijk is degene die een geweer op
mij of mijn dierbaren richt mijn vijand.
Maar stel,
dat zijn leider en mijn leider om economische en/of strategische redenen ruzie
hebben en hebben besloten die met een oorlog uit te vechten (in plaats van hun
conflict voor te leggen aan het Internationaal Gerechtshof). Ik zit in de ene
schuilplaats en de soldaat van de tegenpartij in een andere schuilplaats. Ik
heb nog nooit iemand gedood of willen doden; hij ook niet. We kennen elkaar
niet en hebben elkaar nog nooit een strobreed in de weg gelegd. Moeten wij nu
op elkaar gaan schieten? Ik gebruik hier het woord “wij” voor de vijandelijke
soldaat en mijzelf; we zijn lotgenoten die met angst en vreze huis en haard
hebben verlaten, omdat we de opdracht hebben gekregen de ruzie tussen onze
leiders door middel van een oorlog uit te vechten. Wij hebben geen ruzie; we
zijn eigenlijk geen vijanden van elkaar. Toch schiet ik misschien, ook al doe
ik dat liever niet, uit angst dat de ander misschien schiet, ook uit angst; dan
kun je maar beter het eerst schieten en schiet je iemand neer die je niet kent
en die je nooit kwaad heeft gedaan, of je treft toevallig een voorbij lopende
vrouw met kind, en dat heet dan “collateral damage”. Hoe kun je jezelf nog
recht in de ogen kijken, als je geschoten hebt op mensen die je niet kent en
die je nooit iets misdaan hebben, maar die je leider “vijanden” noemt?
Misschien is de werkelijke vijand niet die bange onbekende soldaat in die
andere schuilplaats, maar is mijn echte vijand degene die mij beveelt op een
onschuldige medemens te schieten en is zijn echte vijand degene die hem beveelt
op mij te schieten. Als alle soldaten in plaats van te schieten op de benoemde
vijand hun eigen leider aanklagen wegens aanzetten tot moord, is er misschien
nooit meer oorlog.
John Zant
Amsterdam
PS Geplaatst 28-06-2-25 Zaterdagkatern blz. 22
