Vergeving

Vergeving

In een interview met een overlevende van een concentratiekamp, waar heel haar familie is omgekomen, zegt een oude mevrouw: “Ik vergeef de nazi’s”. Dit soort vergeving schenken was voor mij oninvoelbaar tot het moment dat zij hieraan toevoegde: “Eerst voelde ik me alleen slachtoffer, maar nu ik ze vergeef, voel ik dat ik de controle weer heb”.

Door te vergeven verhef je jezelf boven de daders, up-via-down.  Dat herstelt een gevoel van controle, van zelfrespect, van macht.

Dat komt des te meer tot uiting wanneer in direct contact met een dader vergeving wordt geschonken. De dader moet dan erkennen, dat de vergevingsgezinde zich veel grootmoediger betoont dan hij die in het verleden onmenselijk handelde. Dat genereert bij de dader een gevoel van minderwaardigheid ten op zichte van de grootmoedige. Het is dan ook de dader die in tranen uitbarst van bewonderende ontroering, spijt, vernedering en zelfveroordeling.

Om de up-via-down situatie te bestendigen wordt er nog fijntjes aan toegevoegd: “Vergeven, maar niet vergeten”. Opdat de dader zich blijvend vervuld voelt van spijt, vernedering en zelfveroordeling. In die zin is vergeving ook een vorm van “zoete” wraak.

december 2020

John Zant